Jarucha z powieści „Stara baśń” autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego jest postacią epizodyczną, która jednak odgrywa istotną rolę w narracji. Jako kobieta-widząca i wiedźma, posiada dar przewidywania przyszłości oraz głęboką wiedzę o ziołach i leczeniu. Jej życiorys, pełen wędrówek i pomocy innym, przedstawia ją jako osobę niezależną, mądrą i dobrą, potrafiącą radzić sobie w trudnych sytuacjach.
Jej postać jest znamienna dla literatury epoki, gdzie często pojawiają się postaci kobiece o nadprzyrodzonych zdolnościach, stanowiące ważny element w rozwoju fabuły. Jaruha, poprzez swoje działania, wpływa na losy innych postaci, zarówno przez bezpośrednią pomoc, jak i przez swoje proroctwa. Jej obecność w powieści podkreśla znaczenie dawnych wierzeń i tradycji, odgrywających ważną rolę w kulturze i społeczeństwie przedstawionym przez Kraszewskiego.
Jaruha jest przykładem postaci, która pomimo swojej epizodycznej roli, wprowadza do narracji elementy nadprzyrodzone i moralne. Reprezentuje typ ludowej mędrczyni, która swą wiedzą i doświadczeniem służy społeczności. Jej charakterystyka podkreśla zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty życia wędrownego. Z jednej strony, wolność i niezależność, z drugiej – samotność i ciągłą walkę o przetrwanie. Historia Jaruhy dodaje powieści głębi, ukazując złożoność ludzkich losów oraz niezwykłość indywidualnych dróg życiowych. W kontekście „Starej baśni”, postać ta wpisuje się w bogatą tradycję literacką, gdzie postacie kobiece o nadprzyrodzonych mocach odgrywają kluczową rolę, nie tylko jako pomocnicy lub przeciwnicy głównych bohaterów, ale również jako nośnicy głębszych przesłań i wartości.
