Detektywi i inni śledczy obfitują na ekranach naszych telewizorów i kin, nie brakuje ich również w historiach kryminalnych, które lubimy czytać. Na rynku wydawniczym – kryminały, thrillery, powieści sensacyjne itp. – stanowią od 25 do 40 procent całej sprzedaży książek beletrystycznych. Dlaczego kryminały są tak popularne? DLACZEGO KOCHAMY KRYMINAŁY ➡➡➡ http://www.psychoskok.pl/aktualnosci/dlaczego-kochamy-kryminaly/
Z pewnością zbrodnia jest fascynująca, ponieważ większość z nas jej nie popełnia. Jednak popularność gatunku ma niewiele wspólnego z przestępczością jako taką. Ma to o wiele więcej wspólnego z samą istotą tego, jak działa opowiadanie historii tego typu.
Przyczyna i skutek
Kryminały najwyraźniej przejawiają jedną z podstawowych zasad opowiadania historii: przyczynę i skutek. W kryminałach zauważasz bardziej niż w innych gatunkach, że każda scena musi być uzasadniona – każde wydarzenie fabularne musi mieć w opowieści rację bytu, ponieważ czytelnik lub publiczność postrzegają każdą scenę jako potencjalną przyczynę późniejszego efektu.
Nawet jeśli wydarzeniem fabularnym okaże się czerwony śledź, to ten śledź jest tam umieszczony w jakimś konkretnym celu . Wprowadzenia w błąd czytelnika czy widza jeśli chodzi o film. I o to chodzi. Każda scena ma rozpoznawalny cel. W każdej fikcji najlepiej byłoby wymazać sceny bez celu. W scenach kryminalnych jest najmniej wybaczalne. Tutaj każda scena, bohater jest istotny, wystarczy że zostanie coś bezmyślnie usunięte z fabuły, a cała konstrukcja rozpadnie się na kawałki. Fikcja jest trochę taka, że każda scena wspiera pozostałe, a każda dodatkowa może okazać się zbędna, nie ma miejsca – lub polega na subtelnej zmianie wszystkich innych. Nigdzie nie widać tego efektu lepiej niż w kryminałach. Kryminał to opowieść przyczynowo-skutkowa w najczystszej postaci. KRYMINAŁY, KTÓRE TRZEBA PRZECZYTAĆ ➡➡➡ http://www.psychoskok.pl/aktualnosci/kryminaly-ktore-trzeba-przeczytac/
Sprawczość
Wszechświat ma to prawo przyczyny i skutku. Ale my, ludzie, tak naprawdę nie możemy zobaczyć tego w akcji, ponieważ wszechświat jest zbyt rozległy i skomplikowany. Staramy się przypisywać przyczyny wszystkiemu, czego doświadczamy, ale przede wszystkim są to spekulacje. Innymi słowy, szukamy środka (aktywnego lub przyczyny sprawczej, osoby lub rzeczy odpowiedzialnej) jakichkolwiek działań postrzegamy. W prawdziwym życiu nasze sądy są często błędne: podejrzewamy o wiele bardziej konkretne działanie niż w rzeczywistości. Powodem jest prosty mechanizm bezpieczeństwa. Bezpieczniej jest założyć, że istnieje konkretne zagrożenie (tygrys szablozębny za krzakiem), niż przyjąć, że czynnik zjawiska może być na tyle ogólny, że bez znaczenia (wiatr szeleścił w buszu). Historie uczą nas poszukiwania sprawczości. W opowieściach jesteśmy przyzwyczajeni do tego, aby dowiedzieć się, kto był agentem zjawiska – i nigdzie bardziej niż w kryminale. Cała historia opiera się na odkryciu, kto popełnił zbrodnię. Jeśli więc istnieją historie, aby nauczyć nas czegoś, co pomoże nam przetrwać – ewolucyjnej teorii, dlaczego my, ludzie, tak bardzo kochamy historie – to historie kryminalne robią to ze szczególną skutecznością. Poznaj książki trzymające w napięciu, czyli wciągające kryminały i thrillery ➡➡➡ http://www.psychoskok.pl/aktualnosci/ksiazki-trzymajace-napieciu-czyli-wciagajace-kryminaly-thrillery/
Whodunit lub whodunnit, czyli kto popełnił przestępstwo?
Nie szukamy znaczenia za przypadkowymi zjawiskami poprzez przypisywanie sprawczości. Poszukujemy sensu tego, w jaki sposób postępują ludzie. Uważamy, że to, co robią inni, jest czymś motywowane, że są przyczyny ich działań i być może cele, które nie zawsze mogą być oczywiste. Jesteśmy tak przywiązani do życia w grupach społecznych, że próbując odgadnąć, dlaczego inni w grupie robią to, co robią, robimy instynktownie. Nic na to nie poradzimy.
Rzeczywiście, zwykle zakładamy, że ludzie mają motywacje podobne do naszych. Trudno nam zrozumieć ludzi, którzy są na przykład mniej sumienni od nas – a może bardziej. Zrozumienie motywów postępowania ludzi jest bardzo ludzką potrzebą, robimy to, aby móc poruszać się po naszym środowisku społecznym. Kryminał zapewnia rodzaj pola gry do ćwiczenia tej umiejętności. Ponieważ interesującą rzeczą w kryminale nie jest to, kto to zrobił, ale dlaczego. Rzadko jest to whodunnit , a bardziej whytheydunnit. Pod koniec kryminału motyw przestępstwa musi prawie zawsze zostać ujawniony. Poznaj książki o przestępcach, zbrodniach, mafii i skazanych ➡➡➡ http://www.psychoskok.pl/aktualnosci/ksiazki-o-przestepcach-zbrodniach-mafii-i-skazanych/
Zasada narracji
Strukturalnie kryminał to najczystszy gatunek. W klasycznej powieści kryminalnej zasada narracji jest szczególnie wyraźna. Problem zewnętrzny jest najbardziej oczywisty: zbrodnia. Przestępstwo ma charakter zewnętrzny dla życia śledczego – dopóki śledczy nie otrzyma wezwania do zbadania sprawy. Tak więc detektyw otrzymuje zadanie, pewną misję. Historia określa bezpośrednio to, czego chce osoba prowadząca sprawę: rozwiązać przestępstwo. Śledczy dostrzega potrzebę podążania za pierwszym w całym łańcuszku wskazówek, który prowadzi do rozwiązania przestępstwa – to jest praca, tym zajmują się śledczy. Cel to pojmanie przestępcy, czyli poszukiwanie, osiągnięcie tego zaspokoi pragnienie. Problem zewnętrzny, wezwanie, zadanie, chęć, potrzeba zewnętrzna, cel. Wszystkie elementy opowiadania historii, wszystko, co ujawnia struktura każdej opowieści – w kryminale nie można tego pominąć, nie jest to pośrednie, nie można tych elementów przeoczyć ani jako czytelnik, ani faktycznie jako autor.
Dlaczego niektórzy ludzie nie lubią historii kryminalnych
Prawdopodobnie głównym powodem, dla którego niektórzy ludzie nie doceniają gatunku kryminalnego, jest to, że tak wyraźnie koncentruje się na strukturze. To, co kryminały często nie ukazują tak wymownie, to głęboka struktura – nie problem wewnętrzny i rzeczywista lub emocjonalna potrzeba głównego bohatera, ani zmiana, rozwój emocjonalny lub wzrost tej postaci. W kryminale rozstrzygnięcie poszukiwania prawdy stojącej za tajemnicą postawioną na początku opowieści – odpowiedź na pytanie fabularne „co się dzieje”, czyli „kto popełnił zbrodnię?” – często zastępuje rozwój postaci. Niektórym to nie wystarczy. Dlatego kryminał jest często uważany za „lekki” w porównaniu z opowieściami bardziej „literackimi”.
Poszukiwanie prawdy w opowieściach
Zastanów się: każda sztuka, podobnie jak cała nauka i każda religia, jest w swej istocie poszukiwaniem prawdy. Prawdy o kondycji człowieka, o tym, jak to jest żyć jako samodzielna jednostka na tym świecie. W żadnym gatunku poszukiwanie prawdy nie jest tematem bardziej dosłownie. Kto popełnił zbrodnię? Cała historia wyraźnie kręci się wokół rozwiązania tego problemu, znalezienia prawdy o tym, kto lub co kryje się za tajemnicą.
CZYTANIE KRYMINAŁÓW CZYNI SIĘ MĄDRZEJSZYM ➡➡➡ http://www.psychoskok.pl/aktualnosci/czytanie-kryminalow-czyni-cie-madrzejszym/
Ponieważ celem każdej opowieści – jak w przypadku każdej sztuki – jest poszukiwanie prawdy, kiedy jest tak bezpośrednia, jak w kryminałach, historia jest łatwiejsza do skonsumowania, mniej wymagająca niż historie, które nie są tak oczywiste i bezpośrednio o poszukiwaniu prawdy. To wyjaśnia pozorny paradoks, dlaczego czytanie o makabrycznych morderstwach jest w jakiś sposób relaksujące.
Poszukiwanie prawdy kończy się zdobycie upragnionej wiedzy. Jedną z tajemnic, jak komponować wspaniałe historie, jest wyobrażenie sobie momentu objawienia – sceny, gdzie następuje nieoczekiwana realizacja rozwiązania – i konstruowanie reszty struktury opowieści wokół tej fundamentalnej sceny. Cała narracja ma ściśle prowadzić do momentu, która ma na publiczności wywołać efekt „eureki”. Dla publiczności to jeden z najbardziej satysfakcjonujących momentów konsumowania historii. Powieść, film lub opowieść, w której nie ma takiej sceny, ma mniejsze szanse na dobre przyjęcie. Ta ogólna zasada odnosi się do historii starożytnych i współczesnych, ze wszystkich kultur i niezależnie od medium, w jakim są opowiadane. A kryminał przestrzega tej zasady wyraźniej niż jakikolwiek inny gatunek, ponieważ kryminał nieuchronnie zbliża się do sceny, w której widz zyskuje świadomość prawdy kryjącej się za tajemnicą. W końcu publiczność musi wiedzieć, co się stało i dlaczego.
Ciekawym zwrotem akcji kryminalnej w porównaniu z innymi gatunkami jest to, że bohater kryminału często nie wykazuje zmian. W większości opowieści główny bohater czegoś się uczy i rozwija emocjonalnie – bywa zmienioną osobą na końcu narracji. Nie można tego powiedzieć o większości detektywów z kryminałów. Wynika to w dużej mierze z pragmatycznej konieczności zachowania badacza jako konsekwentnej postaci dla kolejnych książek z serii, kolejnych odcinków serialu. Ale dzieje się tak również dlatego, że odkrycie tego, co było ukryte, objawienie prawdy, odbywa się niezależnie od słuchaczy. Efekt potrzebny czytelnikowi lub widzowi, aby poczuł, że historia jest satysfakcjonująca, efekt dostrzeżenia zmiany od sytuacji zaaranżowanej na początku do sytuacji na końcu, ma miejsce z efektem „eureki” – dowiedzenia się, kto jest mordercą.
Kryminał a inne gatunki – podobieństwa
Jest gatunek klasyczny, w którym sytuacja na końcu opowieści jest prawie taka sama jak na początku: to komedia. Chociaż tutaj zwykle ktoś raczej wychodzi za mąż niż zostaje wsadzony za kratki.
Komedia jest wyrazem cykliczności życia. Wiosna przychodzi co roku po zimie. Słońce wschodzi po każdej nocy. Jest to jedna z najgłębszych i najbardziej podstawowych rzeczywistości, których jesteśmy świadomi. Ta rzeczywistość jest strukturalnie wyrażona w komediach – i w opowiadaniach kryminalnych.
Innym wielkim faktem dotyczącym kondycji ludzkiej jest śmierć. Śmiertelność to jeden z najgłębszych toposów opowieści. Tragedia to klasyczny gatunek, który zajmuje się nią najbardziej wyraźnie.
I oczywiście kryminał w swoim temacie traktuje również o śmierci. Tak więc kryminał ma głębokie podobieństwa z dwoma najstarszymi i najbardziej klasycznymi stylami opowiadania historii, komedii i tragedii. I dlatego wyraża prawie wszystko, co można wyrazić poprzez opowiadane historie.
