Czytanie lektur szkolnych nie zawsze cieszy się dobrą reputacją wśród uczniów. Często traktowane jest jako obowiązek, a nie jako źródło przyjemności czy wiedzy. Tymczasem, lektury to nie tylko klucz do zdawania egzaminów – mogą one także okazać się pomocne w… wygrywaniu konkursów. W tym artykule przyjrzymy się, jak znajomość klasyki literatury może przełożyć się na sukces w różnego rodzaju konkursach i podamy przykłady realnych wydarzeń, które miały związek z lekturami szkolnymi.
Lektury a konkursy literackie
Konkursy literackie to jedna z najczęstszych form rywalizacji, w których znajomość lektur może okazać się nieoceniona. W wielu z nich uczestnicy muszą wykazać się szeroką wiedzą o postaciach, fabułach i przesłaniach książek, które pojawiają się na liście obowiązkowych lektur szkolnych. Pisanie esejów, recenzji czy interpretacji tekstów literackich to podstawowe zadania w tego typu konkursach. Co ciekawe, często organizatorzy konkursów zadają pytania nie tylko o treść książki, ale również o kontekst historyczny lub społeczny.
Przykładem konkursu literackiego, w którym znajomość lektur okazała się kluczowa, był ogólnopolski konkurs „Z książką na walizkach”, w którym uczniowie musieli zmierzyć się z pytaniami dotyczącymi lektur takich jak „Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza czy „Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego. Odpowiedzi wymagały nie tylko doskonałej znajomości treści, ale także umiejętności wyciągania wniosków i analizy postaw bohaterów.
Testy wiedzy o literaturze
Kolejnym rodzajem konkursów, w których lektury odgrywają ważną rolę, są testy wiedzy o literaturze. Mogą to być zarówno konkursy ogólnopolskie, jak i lokalne, organizowane przez biblioteki, szkoły czy różne stowarzyszenia kulturalne. W tego typu wydarzeniach uczestnicy rywalizują, odpowiadając na pytania o książki, autorów i bohaterów literackich.
Dobrym przykładem jest „Wielki Test z Lektur” organizowany przez Ministerstwo Edukacji, gdzie uczniowie odpowiadają na pytania dotyczące takich lektur jak „Dziady” Adama Mickiewicza czy „Lalka” Bolesława Prusa. Nagrody w takich konkursach mogą być bardzo atrakcyjne, a uczestnictwo w nich to nie tylko sposób na sprawdzenie swojej wiedzy, ale także na zdobycie cennych nagród książkowych czy nawet sprzętu elektronicznego.
Konkursy recytatorskie
Recytacja fragmentów lektur to kolejny obszar, w którym czytanie lektur szkolnych może pomóc w osiągnięciu sukcesu. Konkursy recytatorskie wymagają od uczestników nie tylko znajomości tekstów, ale także umiejętności interpretacji literackiej, pracy nad dykcją i wyrażaniem emocji. W takich konkursach ważne jest, aby uczeń miał głębokie zrozumienie tekstu, który przedstawia.
W Polsce od lat odbywa się ogólnopolski konkurs recytatorski „Kresy”, w którym uczestnicy często sięgają po klasyczne utwory z listy lektur, takie jak „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. To doskonała okazja, aby sprawdzić swoje umiejętności interpretacyjne, a także zaprezentować twórczość polskich autorów w zupełnie nowy sposób. W konkursach recytatorskich organizowanych w szkołach często też pojawiają się fragmenty z dzieł Sienkiewicza, Żeromskiego czy Norwida.
Konkursy plastyczne inspirowane lekturami
Nie każdy konkurs związany z literaturą wymaga pisania. Są także konkursy malarskie i plastyczne, w których zadaniem uczestników jest zilustrowanie fragmentu książki lub stworzenie pracy inspirowanej postacią z lektury. W takich konkursach bardzo ważne jest zrozumienie fabuły i postaci, które pojawiają się w książkach.
Przykładem takiego konkursu był organizowany przez jedną z warszawskich szkół podstawowych konkurs plastyczny pt. „Moja ulubiona postać z lektury”, w którym uczniowie mieli za zadanie przedstawić bohaterów z książek, takich jak „Ania z Zielonego Wzgórza” Lucy Maud Montgomery czy „Mikołajek” René Goscinny’ego. Dzieci, które wcześniej dokładnie przeczytały lektury, miały przewagę, ponieważ mogły lepiej oddać charakter postaci w swoich pracach plastycznych.
Konkursy tematyczne
Często spotykane są również konkursy tematyczne związane z literaturą, w których znajomość lektur pomaga w tworzeniu prac na wybrane tematy. Może to być np. napisanie opowiadania inspirowanego danym motywem literackim lub przedstawienie własnej interpretacji jednego z tematów poruszanych w lekturach.
Przykładem takiego konkursu może być coroczny konkurs organizowany przez Młodzieżowy Dom Kultury w Łodzi – „Z literaturą na co dzień”, gdzie uczniowie są zachęcani do napisania opowiadań lub esejów na temat wartości i problemów poruszanych w szkolnych lekturach. Wygranie takiego konkursu wymaga nie tylko umiejętności pisarskich, ale także głębokiego zrozumienia omawianych w książkach zagadnień moralnych i społecznych.
Jak efektywnie przygotować się do konkursów literackich?
Aby z sukcesem uczestniczyć w konkursach związanych z literaturą, konieczne jest systematyczne czytanie lektur oraz ich dokładne analizowanie. Warto także:
- Tworzyć notatki z najważniejszych fragmentów książki.
- Zapamiętywać nazwiska bohaterów i kluczowe wydarzenia.
- Zwracać uwagę na kontekst historyczny i społeczny, w którym powstawały utwory.
- Korzystać z opracowań i artykułów dotyczących lektur, aby lepiej zrozumieć ich przesłanie.
W konkursach, które opierają się na recytacji czy interpretacji, warto pracować nad dykcją i technikami wyrażania emocji. Pomocne może być także ćwiczenie recytacji przed lustrem lub w gronie rodzinnym, aby otrzymać informację zwrotną.
Podsumowanie
Czytanie lektur szkolnych, choć bywa traktowane jako obowiązek, może przynieść wiele korzyści poza szkolną ławką. Udział w konkursach literackich, plastycznych czy recytatorskich to doskonała okazja do rozwijania swoich talentów, zdobycia atrakcyjnych nagród oraz poszerzenia wiedzy. Dzięki regularnemu czytaniu książek, dokładnej analizie ich treści i angażowaniu się w konkursy, uczniowie mogą odkryć nowe pasje i rozwinąć swoje umiejętności, które będą pomocne także w dorosłym życiu.
